Düşük yumurtalık rezervi, yumurtalığın normal üreme potansiyelini kaybetmesi ve doğurganlığın düştüğü bir durumdur. Bu durumda, yumurtalıklardaki yumurtaların sayısı ve kalitesi azalır ya da yumurtalıktaki foliküllerin (içinde yumurta içeren sıvı dolu kesecik) beyinden gelen hormon sinyallerine verdiği yanıtta azalma olur. Yumurtalık rezervi azalması, yumurtalık rezervi azalması çikolata kisti (endometriosis) ve diğer yumurtalık kistleri, yumurtalık cerrahisi ile kistlerin çıkarılması, hashimato tiroiditi ve diğer otoimmun hastalıklar, anne, teyze, kızkardeşte erken menopoz, Turner sendromu gibi genetik hastalıklar, radyoterapi, kemoterapi, yoğun sigara kullanımının yanısıra en yaygın olarak yaşlanma süreci ile beraber ortaya çıkar.
(Kadınlarda 35 yaşından sonra yumurta sayısında azalmayla birlikte, yumurta kalitesi de azalmaya başlar). Çocuk istemi ile hekimlerine müracaat eden kadınların yaklaşık olarak üçte birinde DOR (düşük over rezervi ) mevcuttur. Yumurtalık rezervi azalsa da, kadınlar bu dönemde düzenli adet görmeye devam edebildikleri için DOR (düşük over rezervi ) gözden kaçabilir. DOR (düşük over rezervi ), gebe kalabilme oranını azaltır ve düşükle sonuçlanan gebelik oranlarını ise artırır. DOR olanlarda, kadının yaşı ileri ise gebelik oranlarındaki azalış ve düşük oranlarındaki artış çok daha belirgin hale gelir.
– Sigara ve alkol tüketimi; Aşırı stres; Şişmanlık
– Nedeni bulunamayan azalmış rezervi oranı oldukça yüksektir
Düşük yumurtalık rezervi belirtileri nelerdir?
Ne yazık ki, çoğu kadın düşük yumurtalık rezervinin hiçbir belirtisini veya semptomunu göstermeyebilir. Durum zamanla ilerledikçe, kadınlar adet ritminde bir kısalma fark edebilirler (örneğin 28 günlük döngüler kısalabilir; adetler sıklaşabilir nadiren de seyrekleşebilir). Daha ileri dönemlerde yani menopoz yaklaştığında ise, kadınlar sıcak basmaları, uyku sorunları, adet gecikmeleri ve vajinal kuruluk gibi düşük östrojen belirtilerini fark edebilirler.
Düşük Rezervde; AMH E2 ve ultrasonda antral folikül sayısı azalırken FSH yükselir. Burada yumurtalıklarda kist ya da gelişmiş dominant Folikül varken FSH olması gerekenden düşük çıkarak yanıltıcı olabilir. Güvenilir laboratuvarlarda çalışılmış AMH testi ve ultrasondaki AF sayısı çok daha hassas belirteçlerdir. Yumurta iyi olan kadınlarda grevle yumurtalıkta 7-8 AF bulunması beklenir. Aydan aya görülen AF sayıları değişkenlik gösterebilmekle birlikte, 3-4 AF görülmesi rezervin kabaca yarı yarıya azaldığına işaret edebilir.
Yumurtalık rezerviinin düşük olması spontan gebelik olmayacağı anlamına gelmese de; bazen rezerv hızla azalmaya devam edebileceğinden riske bırakmaksızın tedavi aşamalarının hızlandırılması çiftin hızla etkin yöntemlerle bebeklerine kavuşmalarına destek olacak şekilde tedavi sürecinin yönetilmesi akılcı bir yaklaşım gibi görünmektedir.